Askerlik yaparken (yıl 2006), benim gibi kısa dönem askerlere poşet deniyordu. Bu, ülke genelinde genel geçer bir kullanım şekli mi bilmiyorum ama böyle de bir kişisel tecrübem olmuştu. Belki 1 Ocak 2019 itibariyle bu da değişir 🙂
Gelelim gündemimizdeki naylon poşet e. Herkes bir şeyler söylüyor gördüğüm kadarıyla; ben de fikirlerimi paylaşmak isterim. Kısa ve öz tutmak adına madde madde gidiyorum:
Ülke Gündemi – Ana Başlıklar:
- Konuyu ekoloji, çevre koruma konularına bağlamak bana pek inandırıcı ve samimi gelmiyor ne yazık ki. Bu iş, bugünden yarına poşetler paralı diyerek olmaz. Bugün sen ilkokullarda çevre ile ilgili dersler, eğitimler verirsen, 15-20 yıl sonra sonuçlarını görmeye başlarsın, eğer gerçek amaç çevre korumaksa. Gerisi hikayedir, kandırmacadır.
- 25 kuruşun 10 ya 15 kuruşunu devlet alıyormuş duyduğum kadarıyla. Az çok hesap kitap bilen kişi buradan poşet fonuna girecek miktarı kolayca hesaplayabilir.
- Dünyada yapay zeka gelişmeye devam ediyor, yakın gelecekte insanlık Mars’a gidecek, tıp alanında fantastik gelişmeler oluyor, otonom araçlar yollarda dolaşmaya başladı… Biz ‘aldığım poşetten memnun kalmazsam geri iade edip 25 kuruşumu alabilir miyim?’, ‘artık para üstü olarak sakız yerine poşet verilecekmiş’ esprilerine gülmeye devam edelim.
- Poşetlerin paralı olmaya başladığı 1 Ocak itibariyle TL, 0. kaç USD oldu bu arada?
- METRO süpermarketi ben bildim bileli poşetleri parayla satar. Oranın müşteri profili de zaten toptan alım yapar, dayar Fiat Doblosunu, doldurur içeri. Ya da marketin ücretsiz olarak kasa çevrelerine yığdığı kullanılmış küçük boy kutuların içine koyar gider.
- Decathlon mağazası geçtiğimiz yıl, poşetleri parayla satmaya başlamıştı.
- Türkiye’nin ilk cittaslow (yavaş şehir) sertifikasını alan Seferihisar genelinde poşet kullanımı, cittaslow olduklarında yasaklanmıştı. Aa ne güzel demiştim, ilk başta bir süre uygulandı. Ne zaman ki Sığacık pazarında pazarcıların yine poşet verdiklerini gördüm, geçmiş olsun dedim.
- Ortalama Türk vatandaşının kafası poşeti aşırı kullanma ve kullandırmaya yönelik çalışıyor. Pazara çıkmayı çok severim, pazara da tekerlekli pazar arabasıyla giderim. Yanıma da çoğu zaman evdeki poşetlerden alırım. Pazarcıya ‘hacım tamam poşet lazım değil, arabaya atarım direkt’, veya ‘ablacım şu poşete koyar mısın boşa gitmesin poşetin’ dediğimde söylediğimi yaptırabilme başarım %50 nin altında. Merak eden buyursun denesin.
- Süpermarket kasasında herşeyi bol bol poşetleyip, ekstradan 2 poşeti de poşetin içine atanlar, üstelik ayrıca bir de evdeki çöplerini atmak için çöp poşeti satın alanlar burada mı?
Ve şimdi dünyadan haberler:
- 1 sene süren Güney Amerika seyahatimin 6. Ayında hala sırtçantamdan Migros poşeti çıkıyordu. En azından kullanılan poşetin hakkını vermek lazım.
- Ruanda’da poşet kullanımının ülke genelinde yasak olduğunu biliyor muydunuz? Ben bilmiyordum, Uganda kara sınırından Ruanda’ya geçerken tüm araç ve otobüslerin aranıp poşetlerin alındığını bizzat tecrübe edene kadar. İtiraf edeyim, sırtçantamda eşya organize etmek için kullandığım poşetleri, arabanın içinde saklamak suretiyle ülkeye soktum, ve sonra da çıkardım zaten.
- İsveç’te yaşadığım dönem (2004-2005) benim için bir çok anlamda vizyon açıcı olmuştur. Kuzey Avrupa ülkeleri öncü, farklıdır. Bir Türkiye hiçbir zaman İsveç-Finlandiya vs. olmayacaktır. Türkiye’yi geçtim, ortadan bir örnek verelim, İspanya da İsveç olmayacaktır. Bu ülkelerde küçük yaşlardan çocukların aldığı eğitime, kültüre, ekosisteme baktığınızda zaten herşey anlaşılıyor. Poşet konusu? O konular hallolalı çok zaman geçmiş. Bedava poşeti yığsan o insanlar yine evinden getirdiği çantaları dolduracak. Bu kafa nasıl oldu?, İşte 20 sene önce çocukları eğittiğin için oldu.
- Şili’nin güney bölgelerinde (Patagonya), bir kaç yıldır poşet verilmiyor marketlerde, sağda solda. Gözlemlediğim kadarıyla insanlar ona göre davranıyor, kendi çantasını götürüyor. Ayrıca ben ülkeden ayrıldktan sonra geçtiğimiz aylarda marketlerde poşet verilmemesini başkent Santiago’da başlatmışlar. Normal poşeti satmıyorlar da; dayanıklı çok kullanımlık olanlardan satıyorlarmış sadece isteyene.
Haberler bitti. Şimdi kamu spotu:
- Bir çok market poşetini açmaya çalışırken zorlanan bir ben miyim acaba? Üfle, sürttür… Tasarımcılara sesleniyorum, poşet açmak daha kolay olmalı.
- Değerli eğitimciler: İlköğretim müfredatlarında çevre konuları ne kadar var, ne derece işleniyor, öğretmenler olarak insiyatif alarak ek bir şeyler öğretiyor musunuz?
- Sanatseverler: Konser, tiyatro gibi ortamlara sokmayınız şu poşetleri, fışır fışır fışırdamayınız. Teşekkürler.